Ανακεφαλαίωση προτάσεων-σκέψεων(μερικών και αποσπασματικών) Ομάδας εργασίας σχετικά με τη σχεδιαζόμενη αναδιάρθρωση της οργάνωσης των σπουδών και της έρευνας στα ΑΕΙ.

Πρόταση πρώτη: Μορφή νόμου και διάρθρωση των ρυθμίσεων
Α) Τρείς βαθμίδες ρυθμίσεων: νόμος τυπικός, προεδρικό διάταγμα («οργανισμός» ή οργανικός νόμος του ΑΕΙ, άρθρο 16 παρ.5) και Εσωτερικός Κανονισμός.
Να αναγνωριστούν οι ιδιορρυθμίες για κάθε πανεπιστήμιο και οι ιδιαιτερότητες κάθε Σχολής ή επιστήμης και να προβλεφτεί στους Εσωτερικούς Κανονισμούς η δυνατότητα ρυθμίσεων για τα θέματα διοίκησης και σπουδών που να προσαρμόζονται στις ιδιορρυθμίες τους. Ένα ευέλικτο νομοθετικό σχήμα οργάνωσης της διοίκησης, με οργανικό νόμο, προεδρικό διάταγμα για κάθε ΑΕΙ και εξουσία κανονιστική στους εσωτερικούς κανονισμούς, οι οποίοι να ρυθμίζουν τα ειδικά και τα ειδικότερα.
Β) Νόμος λιτός και περιεκτικός
Λίγες γενικές διατάξεις, θεσμικού χαρακτήρα με κατευθυντήριες αρχές, που να ισχύουν για όλα τα ΑΕΙ ως κοινές οργανωτικές σταθερές. Στο νόμο να διασφαλίζεται και διευκρινίζεται ο εποπτικός ρόλος της Πολιτείας, ( έλεγχος νομιμότητας και λογοδοσίας για τις δαπάνες και τους στόχους τους) (άρθρο 16 παρ.5), η επιταγή της πλήρους αυτοδιοίκησης, (άρθρο 16 παρ. 5), ότι το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό είναι δημόσιοι λειτουργοί ή επιτελεί δημόσιο λειτούργημα (άρθρο 16 παρ. 6) και ότι είναι δυνατή υπό όρους η συγχώνευση ή κατάτμηση των ΑΕΙ με ΠΔ. (άρθρο 16 παρ. 5).
Να τονιστεί στο νόμο ότι τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ιδρυματικού χαρακτήρα και όχι σωματειακού όπως το π.χ. ο δικηγορικός ή ιατρικός σύλλογος. Για τον λόγο αυτό η οργάνωση και η διοίκηση των ΑΕΙ οφείλει να υπηρετεί την προαγωγή της επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας σε συνθήκες ακαδημαϊκής ελευθερίας διασφαλίζοντας την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης, ως δημόσιου αγαθού, σε όλους όσοι το αξίζουν (κατά την αξίαν εκάστου). Να αναγνωριστεί η οικονομική αυτοτέλεια των ΑΕΙ και να προβλεφτούν, παράλληλα, νομοθετικά όλες οι δυνατές πηγές χρηματοδότησης των ΑΕΙ και εξασφάλισης πόρων (δημόσιες ή ιδιωτικές, προγράμματα ερευνητικά χορηγίες ή δωρεές κλπ) και τρόπος ελέγχου και διαφανούς διαχείρισης των εσόδων και των δαπανών τους .
Γενικότερα να διαμορφωθεί νομοθετικά μια ισορροπία, με την αναγκαία ευελιξία, ανάμεσα στη αυτοδιοίκηση, για την οποία το σύνταγμα προνοεί ειδικά, και στην καλλίτερη και πλέον αποτελεσματική οργάνωση των ΑΕΙ ως δημόσιας υπηρεσίας, ταγμένης στην εξυπηρέτηση του ιδρυματικού σκοπού τους που είναι η προαγωγή της επιστήμης και της έρευνας.
Γ) Η συγκριμένη διάρθρωση σε Σχολές, Τμήματα και Τομείς καθώς και ο τρόπος διοίκησης κάθε ΑΕΙ να ορίζονται στον οργανικό νόμου του κάθε ΑΕΙ που θα παίρνει τη μορφή προεδρικού διατάγματος.
Γ) Ο τρόπος λειτουργίας και ο ειδικότερος τρόπος οργάνωσης της διοίκησης και των σπουδών να ρυθμίζονται από τον Εσωτερικό Κανονισμό.

Πρόταση δεύτερη: Διοίκηση και ιδιαιτερότητες ΑΕΙ και Σχολών – Σχέση Συγκλήτου- Συμβουλίου

Οι αρμοδιότητες της Συγκλήτου και του Συμβουλίου θα πρέπει να διαχωρίζονται με σαφήνεια ΄καθ΄ύλην και να είναι οριζόντιες. Θα πρέπει να αποφεύγονται συγκρούσεις αρμοδιοτήτων και να διασφαλίζεται η αρμονική συνύπαρξή ή, καλλίτερα, η διαρκής συνεργασία τους.
Α. Το Συμβούλιο θα μπορούσε να αναλάβει τις εποπτικές αρμοδιότητες, αυτές που αναθέτει σήμερα το Σύνταγμα στο κράτος και να έχει τις καλούμενες ελεγκτικές, όπως ελεγκτή νομιμότητας, καθώς και την ευθύνη του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και οικονομικού προγραμματισμού. Γενικά μπορεί να εξοπλιστεί με επιτελικές αρμοδιότητες. Ακόμη και με διαχειριστικές αρμοδιότητες, αυτές ιδίως που σχετίζονται με τη διαχείριση της περιουσίας, των πόρων, κρατικών και ιδιωτικών, μισθοδοσίας ή και της φύλαξης και συντήρησης των κτηρίων.
Β. Από την άλλη ό,τι υπάγεται στην αυτοδιοίκηση του πανεπιστήμιου, όπως ακαδημαϊκές υποθέσεις, προσλήψεις προσωπικού, υπηρεσιακή κατάσταση προσωπικού, σπουδές και έρευνα και ό,τι σχετίζεται με τη διοίκηση αυτών των τομέων δεν μπορεί παρά να είναι αρμοδιότητα της Συγκλήτου. Τα μέλη της συγκλήτου εκλέγονται από πανεπιστημιακά όργανα (αποτελείται από τους κοσμήτορες βασικά και από εκπροσώπους των φοιτητών ή….. ) Η σύνθεσή της είναι ολιγομελής, ανάλογα και με το μέγεθος του πανεπιστήμιου. Ο Πρύτανης εκλέγεται από ένα αντιπροσωπευτικό εκλεκτορικό σώμα προκειμένου να πληρούται η έννοια της πλήρους αυτοδιοίκησης.
Εφ΄όσον το Συμβούλιο θεωρηθεί όργανο εποπτικό και ελεγκτής νομιμότητας ή και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και περιοριστεί σε διαχειριστικές αρμοδιότητες (ενδεχομένως με manager) και δεν αναμειγνύεται στα της διοίκησης του Πανεπιστήμιου, τότε μέλη του μπορεί και να μην εκλέγονται από την πανεπιστημιακή κοινότητα, να επιλέγονται από την Περιφέρεια κ.ά., από την Πολιτεία και ένα μέρος τους μόνο από τη ίδιο το πανεπιστήμιο. Στις συνεδριάσεις μετέχει σίγουρα και ο πρύτανης. Το ζήτημα πάντως της διοίκησης του Πανεπιστήμιου και του τρόπου επιλογής Πρόεδρου και Πρύτανη είναι συνάρτηση των αρμοδιοτήτων που θα έχει η Σύγκλητος σε σχέση με το Συμβούλιο.
Γ. Θα μπορούσε ακόμη ο νόμος να προβλέπει εναλλακτικά μοντέλα διοίκησης ενός πανεπιστημίου, ανάλογα με το μέγεθος και τις επιστήμες που θεραπεύει. Θα πρέπει επομένως η οργάνωση της διοίκησης των Πανεπιστημίων να μπορεί να προσαρμόζεται λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει κάθε πανεπιστημιακό ίδρυμα ως προς τον αριθμό των φοιτητών και διδασκόντων καθώς και ως προς τον αριθμό και των Σχολών κάθε πανεπιστημιακής μονάδας. Έτσι, π.χ. το ΑΠΘ καλύπτει οργανωτικά και επιστημονικά με βάση τις Σχολές που διαθέτει σχεδόν όλες τις επιστήμες. Διαθέτει εξ αυτού του λόγου πολλαπλάσια Τμήματα σε σχέση με άλλα Πανεπιστήμια. Το Πολυτεχνείο π.χ. στη Θεσσαλονίκη είναι οργανωμένο ως Σχολή ενώ στην Αθήνα ως Πανεπιστήμιο. Κάτι ανάλογο ισχύει και με τη Σχολή Καλών Τεχνών ή για την Γεωπονική και Δασολογική Σχολή. Η εφαρμογή ενιαίου τρόπου διοίκησης σε όλα τα Πανεπιστήμια, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η προηγούμενη ιδιαιτερότητά τους, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα σε σχέση με τις σπουδές και τα πτυχία των σπουδαστών και την αντιστοίχησή τους καθώς και με το πρώτο έτος σπουδών, αν καθιερωθεί μάλιστα η φοίτησή τους στη Σχολή και ακολουθεί η επιλογή Τμήματος. Μπορεί κανείς να φανταστεί το κομφούζιο που θα δημιουργηθεί αν άλλοι σπουδαστές εισάγονται σε Σχολές και άλλοι σε Τμήματα. Αυτό θα έχει επιπτώσεις και στην διοίκηση του Πανεπιστήμιου αλλά και στην οργάνωση των Τμημάτων και των Σχολών. Όλα τα προηγούμενα μέχρι τώρα λύνονταν, επειδή βασική διοικητική μονάδα ήταν το Τμήμα. Τώρα αν αλλάξει η βασική οργανωτική μονάδα και αναλάβει τον ρόλο αυτό η Σχολή, τότε αλλάζει και η διάρθρωση της διοίκησης και των Τμημάτων και του Πανεπιστήμιου. Το ζήτημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο αν σκεφθεί κανείς τη διοίκηση του Πανεπιστήμιου και προσπαθήσει να φανταστεί τη σύνθεση της Συγκλήτου και τον τρόπο ανάδειξης των Συγκλητικών, από τη Σχολή ή από τα Τμήματα; Κοσμήτορες ή Πρόεδροι και όλοι ή ορισμένοι και πως θα αναδεικνύονται;


Πρόταση τρίτη: αναδιάρθρωση αρμοδιοτήτων και αποστολής Σχολών-Τμημάτων και Τομέων
Α. Εισαγωγικά:
Η αναδιάρθρωση των σχέσεων των τριών αυτών βασικών διδακτικών και ερευνητικών μονάδων θα πρέπει να ξεκινά από την πρωταρχική (κυτταρική) εκπαιδευτική και ερευνητική μονάδα, ευέλικτη και πολύ-λειτουργική, που είναι ο Τομέας και μετά να πηγαίνει στο Τμήμα, που αποτελεί τη βασική διδακτική μονάδα, η οποία οργανώνει τις σπουδές και απονέμει δίπλωμα ή πτυχίο και τέλος στη Σχολή, που αποτελεί τη βασική ακαδημαϊκή και διοικητική μονάδα, που συντονίζει και κατευθύνει όλο το εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο και στην οποία ανήκουν οι διδάσκοντες και εγγράφονται οι φοιτητές.
Η διάρθρωση των Σχολών-Τμημάτων και Τομέων συναρτάται και με τον τρόπο εισαγωγής των φοιτητών και με την καθιέρωση ή μη προπαρασκευαστικού έτους.
Τίποτε δεν δικαιολογεί πάντως -αντίθετα φαντάζει άσκοπο και αποσαρθρωτικό- η κατάργηση του Τμήματος,, μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας, ως βασικής εκπαιδευτικής μονάδας με βασική αποστολή την οργάνωση του προγράμματος σπουδών, την εκπαίδευση των σπουδαστών και την απονομή πτυχίων και διπλωμάτων. Ωστόσο οι εξελίξεις καθώς και η ίδια εμπειρία δικαιολογούν ή και επιβάλλουν την ακαδημαϊκή και διοικητική υπαγωγή του Τμήματος στην ευρύτερη επιστημονική περιοχή της Σχολής, ώστε η εκπαιδευτική αποστολή του Τμήματος να τελεί υπό την σκέπη της διεπιστημονικότητας και της διακλαδικότητας και να διευκολύνεται η επικοινωνία και κινητικότητα διδασκόντων και σπουδαστών και κυρίως ο συγχρωτισμός των γνωστικών αντικειμένων.
Β. ΔΟΜΗ- Αρμοδιότητες
Το Τμήμα αναλαμβάνει να οργανώνει και να πιστοποιεί τις σπουδές που οδηγούν σε πτυχίο ή σε διακριτό, αυτοτελές δίπλωμα, καταρτίζει το πρόγραμμα και τον κανονισμό των σπουδών, οργανώνει άρα τη φοίτηση και τη διδασκαλία. Διατηρούνται όλα τα μέχρι τώρα καθιερωμένα τμήματα, που «εγγυώνται» όλα τα καθιερωμένα διπλώματα (αντιστοιχούν σε καθιερωμένα επιστημονικά επαγγέλματα – δικαιώματα).
Η Σχολή ασκεί για τα Τμήματα εποπτικό-διοικητικό και συντονιστικό ρόλο. Φυσικά τα Τμήματα αναφέρονται στη Σχολή και λογοδοτούν για την εκπαιδευτική δραστηριότητά τους και για τα αποτελέσματα των δράσεών τους. Αξιολογούνται και ελέγχονται από το Κοσμητεία και την Σύγκλητο.
Οι γενικές αυτές προβλέψεις προβλέπονται στο νόμο αλλά αφήνουν περιθώρια αποκλίσεων και προσαρμογών ανάλογα με τις ιδιομορφίες ή ιδιαιτερότητες Σχολών, Τμημάτων και Τομέων. Οι αποκλίσεις ανά ΑΕΙ αποτυπώνονται στον οργανικό νόμου του και αφορά ιδίως, Πολυτεχνεία, Σχολές Καλών Τεχνών και Ιατρικές Σχολές.
Οι Τομείς υπάγονται στο Τμήμα ή και στη Σχολή και αποτελούν αυτοδύναμες βασικές μονάδες διδασκαλίας και έρευνας. Συνθέτουν λογικές ενότητες επιστημονικών-ερευνητικών περιοχών και παρέχουν τις διδακτικές υπηρεσίες τους στα Τμήματα. Οι Τομείς αποτελούν τους ερευνητικούς πυρήνες των Σχολών. Η Σχολή θα μπορεί με απόφαση των πανεπιστημιακών αρχών να ιδρύσει, καταργήσει, συνενώσει κλπ. Τομείς, μετά από εισηγήσεις Τμημάτων, Τομέων.
Τα Εργαστήρια, Σπουδαστήρια, Κλινικές κλπ. υπάγονται στους Τομείς, αλλά, σε ειδικές εύλογες περιπτώσεις (μεγέθους και ευρύτητας) και στη Σχολή. Την ίδρυση, κατάργηση, συνένωσή τους αποφασίζει η Σχολή, μετά από εισηγήσεις Τομέων.

(Σχέδιο πρώτης κανονιστικής αποτύπωσης των προηγούμενων προτάσεων
Η οργάνωση των σπουδών και της έρευνας στα ΑΕΙ διαρθρώνεται σε τρείς ακαδημαϊκές μονάδες
Την βασική ακαδημαϊκή και διοικητική μονάδα ενός ΑΕΙ αποτελεί η Σχολή, η οποία καλύπτει μια ενότητα συγγενών επιστημονικών κλάδων και «εξασφαλίζει την διεπιστημονική και διακλαδική προσέγγιση και επικοινωνία τους και τον αναγκαίο για την διδασκαλία και έρευνα συντονισμό τους».
Η Σχολή διαρθρώνεται σε Τμήματα και Τομείς.
Το Τμήμα αποτελεί την βασική εκπαιδευτική μονάδα και καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο μιας επιστήμης. Έχει την ευθύνη της οργάνωσης των σπουδών και της διδασκαλίας, του προγράμματος και του κανονισμού σπουδών και πιστοποιεί την πραγματοποίηση των σπουδών με την απονομή πτυχίου ή διπλώματος. (Πρβλ. άρθρο 6 παρ. 1 και 2. Του ν. 1286/1982).
Ο Τομέας αποτελεί εύπλαστη και στοιχειώδη ενότητα εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων μιας Σχολής ή ενός Τμήματος. Υπηρετεί μια ενότητα γνωστικών αντικειμένων. Οι Τομείς υπάγονται σε ένα ή περισσότερα ταυτόχρονα Τμήματα ή λόγω του μεγέθους ή της φύσης τους υπάγονται κατ΄ευθείαν στη Σχολή.
Οι Τομείς υπάγονται στη Σχολή και αποτελούν αυτοδύναμες βασικές μονάδες διδασκαλίας και έρευνας. Οι Τομείς συνθέτουν λογικές ενότητες επιστημονικών-ερευνητικών περιοχών και παρέχουν τις διδακτικές υπηρεσίες τους στα Τμήματα. Οι τομείς αναθέτουν τη διδασκαλία στο διδακτικό προσωπικό τους και συντονίζουν τη διεξαγωγή της, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών και στο πλαίσιο των αποφάσεων του Τμήματος ή της Σχολής.
Οι Τομείς ιδρύονται, καταργούνται, συγχωνεύονται μετά από πρόταση της Σχολής και απόφαση της Συγκλήτου.
Τα Εργαστήρια, Σπουδαστήρια, Κλινικές κλπ. υπάγονται στους Τομείς, αλλά, σε ειδικές εύλογες περιπτώσεις (μεγέθους και ευρύτητας) και στη Σχολή.
Στον οργανικό νόμο, (ΠΔ), του Πανεπιστημίου είναι δυνατόν να προβλέπονται αποκλίσεις από το πρότυπο αυτό διοίκησης όταν αυτές δικαιολογούνται από την ιδιομορφία ( ιδιαιτερότητας γνωστικού αντικειμένου, μεγέθους Σχολής ή Τμήματος, κ.ά.). Έτσι είναι δυνατόν να υπάρχουν μονοτμηματικές σχολές, όπως η ιατρική κ.’α. ).


Δ. Γ. ΣΥΝΘΕΣΗ – ΔΙΟΙΚΗΣΗ Σχολών-Τμημάτων- Τομέων
Η Σχολή διοικείται από την Κοσμητεία, η οποία αποτελείται από τον Κοσμήτορα (τον αναπληρωτή Κοσμήτορα) και τους Προέδρους των Τμημάτων και από το Συμβούλιο της Σχολής, που αποτελείται από τους Προέδρους των Τμημάτων και τους διευθυντές των Τομέων ή Κλινικών ή Εργαστηρίων ή Σπουδαστηρίων και από εκπροσώπους των φοιτητών, όπως ορίζει ο οργανικός νόμος για το ΑΕΙ, ανάλογα με το μέγεθος της Σχολής και των Τομέων.
Ο Κοσμήτορας επιλέγεται/εκλέγεται από το Συμβούλιο της Σχολής για μια τριετία, ανανεώσιμη, από κατάλογο υποψηφιοτήτων με βάση ειδικά προσόντα (ακαδημαϊκά, διοικητικά ή και εμπειρίας) και με βάση προγραμματικές δηλώσεις και διαδικασίες που ορίζονται στον Εσωτερικό Κανονισμό του ΑΕΙ. Η προκήρυξη της θέσης του γίνεται από το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου και διορίζεται με απόφαση του Προέδρου του ΑΕΙ.
Το Τμήμα διοικείται από τον Πρόεδρο (αναπληρωτή Πρόεδρο) και το Συμβούλιο του Τμήματος, που αποτελείται από τους διευθυντές των Τομέων. Πρόεδρος του Τμήματος εκλέγεται για μια τριετία ανανεώσιμη από το σύνολο των μελών ΔΕΠ, που ανήκουν στο Τμήμα, και από εκπροσώπους των φοιτητών με βάση ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα ή ιδιότητες και με διαδικασίες που προβλέπονται στον Κανονισμό της Σχολής.
Ο Τομέας διοικείται από τον Διευθυντή του και από το Συμβούλιό του που μετέχουν όλα τα μέλη ΔΕΠ. Ο διευθυντής εκλέγεται από το σύνολο των μελών ΔΕΠ, όπως και τώρα, για τριετή θητεία, ανανεώσιμη, με βάση ειδικά ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα, και με διαδικασίες που προβλέπονται στον Κανονισμό της Σχολής.
Το Εργαστήριο, Σπουδαστήριο, Κλινική αποτελείται από τα μέλη του και διευθύνεται από τον Διευθυντή του (και τον Αναπλ. Διευθυντή, στην περίπτωση των Εργαστηρίων, Σπουδαστηρίων, Κλινικών της Σχολής).
Η άσκηση των καθηκόντων του Κοσμήτορα, του Προέδρου και του διευθυντή Τομέων ή Κλινικών και Εργαστηρίων είναι ασυμβίβαστα με την άσκηση κατά την διάρκεια της θητείας τους ελευθερίου επαγγέλματος ή άλλου δημόσιου αξιώματος ή εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Οι Πρόεδροι και οι διευθυντές πρέπει να έχουν την ιδιότητα του καθηγητή ή δημόσιου λειτουργού. Τα προσόντα του Κοσμήτορα προβλέπονται στον Κανονισμό του ΑΕΙ ανάλογα με τη Σχολή.

Πρόταση Τέταρτη: Κρίσεις, προσλήψεις και σχέσεις εργασίας

Επιβάλλεται να απαγκιστρωθεί θεσμικά η πιστοποίηση της επιστημονικής ικανότητας να γίνει κανείς καθηγητής πανεπιστημίου, άξιος να προσληφθεί ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, (επίκουρος ή καθηγητής), από την διοικητική απόφαση της πρόσληψής του, του διορισμού του σε ένα πανεπιστήμιο με την μία ή την άλλη σχέση εργασίας.
Την πιστοποίηση της ικανότητας πρέπει να την αποκτά κανείς μετά από ένα δημόσιο εθνικό διαγωνισμό ενώπιον μιας επιτροπής ανεξάρτητων κριτών-ειδικών, αναγνωρισμένων επιστημόνων της ημεδαπής ή αλλοδαπής, (τα κριτήρια και η διαδικασία καθώς και η σύνθεση της επιτροπής μένει να καθοριστούν με νόμο), που θα γίνεται μία φορά το χρόνο για όλες τις ειδικότητες από κατάλογο κριτών που θα έχει συνταχθεί με κριτήρια γνωστά εκ των προτέρων (και με πολλά ασυμβίβαστα συμμετοχής στα σώματα κρίσεως όταν οι υποψήφιοι είναι π.χ. διδάκτορές των κριτών).
Όσοι κρίνονται άξιοι αποκτούν τον επιστημονικό τίτλο του… π.χ. Υφηγητή ή Επίκουρου Καθηγητή ή καθηγητή.
Η πρόσληψη σε πανεπιστήμιο είναι υπόθεση διοικητική του πανεπιστήμιου. Ο υποψήφιος που έχει τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα προσλαμβάνεται μετά από προκήρυξη της θέσης και εισηγητική έκθεση (πενταμελούς) εισηγητικής επιτροπής κριτών, που συγκροτείται από εθνικό κατάλογο κριτών αναγνωρισμένου κύρους, από το αρμόδια όργανα της Σχολής με πράξη πρόσληψης ή διορισμού του Πρύτανη, όπως ο νόμος ορίζει.
Καταργούνται οι βαθμίδες και ο θεσμός των εκλεκτορικών σωμάτων. Υπάρχουν μόνον τίτλοι επιστημονικοί ή θέσέις: καθηγητής, (τακτικός ή έκτακτος ή συνεργαζόμενος, επισκέπτης) επίκουρος καθηγητής ή εντεταλμένος επίκουρος.
Η σχέση με το Πανεπιστήμιο μπορεί είναι διορισμός σε θέση μόνιμου δημοσίου λειτουργού, επί θητεία, συμβατική ορισμένου ή αορίστου χρόνου ή εντολής διδασκαλίας.
Δεν υπάρχουν θέσεις οργανικές για κατάληψη που προκηρύσσονται, αλλά πρόσκληση από τη διοίκηση του ΑΕΙ και του Τμήματος για υποβολή υποψηφιοτήτων για διορισμό σε θέση μόνιμη ή επί συμβάσει ή εντολή διδασκαλίας και έρευνας.
Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν φυσικά τους νεοπροσλαμβανόμενους και όχι τους ήδη υπηρετούντες.

Πρόταση Πέμπτη: «Ασυμβίβαστα» και ο αποτυχημένος θεσμός της μερικής και πλήρους απασχόλησης.
Ο νόμος Αρσένη για τη διάκριση των καθηγητών σε πλήρους ή μερικής απασχόλησης απέτυχε για πολλούς και διαφόρους λόγους και πάντως αποδείχτηκε ανεφάρμοστος. Οι λόγοι της αποτυχίας και της μη εφαρμογής του είναι γνωστοί, γραφειοκρατικοί αλλά και δημοσιονομικοί. Το πρόβλημα όμως παραμένει και είναι, οξύ, οξύτατο. Οι πανεπιστημιακοί είναι ως γνωστό χωρισμένοι σε δύο κατηγορίες σε αυτούς που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα και έχουν ένα πρόσθετο εισόδημα που καλύπτει το ισχνό και αναξιοπρεπές ενόψει των προσόντων τους δημοσιοϋπαλληλικό εισόδημα και σε αυτούς που αρκούνται στο μισθό του πανεπιστημιακού. Ο διχασμός αυτός κατά σχολές και τμήματα επανεμφανίζεται και στο εσωτερικό των σχολών και τμημάτων με αποτέλεσμα τον χωρισμό των πανεπιστημιακών δασκάλων σε δύο κατηγορίες σε αυτούς που είναι αφοσιωμένοι στο λειτούργημα και βγάζουν όλοι τη δουλειά και στους άλλους που αφιερώνονται στην άσκηση του επαγγέλματος και χρησιμοποιούν την ιδιότητα του καθηγητή για να επάγγελμα. Η στρεβλωτική αυτή κατάσταση είναι πολύ γνωστή και πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστεί με τρόπο ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο, χωρίς φυσικά να βάλει δίλημμα απόλυτου ασυμβίβαστου μεταξύ των δύο ιδιοτήτων αλλά μόνον σχετικού.
Να ρυθμιστεί ως ειδική σχέση δημοσίου δικαίου με το Ίδρυμα, η πρόσληψη (ή διορισμός) του νεοπροσλαμβανόμενου πανεπιστημιακού δασκάλου που ζητά μεν να αποκτήσει την ιδιότητα του καθηγητή ως δημόσιου λειτουργού, αλλά επιθυμεί παράλληλα να ασκεί ελεύθερο επάγγελμα. Χρειάζεται να προβλεφθεί ότι θα χάσει ορισμένα προνόμια, όπως επιδόματα και θα επιβαρυνθεί με τις ασφαλιστικές εισφορές στο δημόσιο. Δεν θα έχει ακόμη δικαίωμα συμμετοχής στα όργανα διοίκησης και στη διοίκηση του ιδρύματος κ.ά.. (θα διατηρήσει δηλαδή το δικαίωμα διπλής ασφάλισης ή τη μονιμότητα αλλά χάνει δικαίωμα συμμετοχή στη διοίκηση ή ανάληψης οποιασδήποτε διευθυντικής σχέσης, π.χ. στις κλινικές δημόσιου νοσοκομείου και ακόμη ενδεχομένως και συμμετοχής σε ορισμένα ερευνητικά προγράμματα κ.ά.).
Από την άλλη, οι καθηγητές με αποκλειστική απασχόληση θα πρέπει να έχουν και αυτοί τη δυνατότητα να παρέχουν υπηρεσίες μέσω του Ιδρύματος σε ιδιώτες, όπως εξωτερικά ιατρεία ή νομικές γνωμοδοτήσεις, με βάση το δημόσιο λογιστικό ή την επιτροπή ερευνών του πανεπιστημίου κλπ.
Το ζήτημα είναι φλέγον και πρέπει να αντιμετωπιστεί τώρα άμεσα, διότι δεν είναι δυνατόν να διαιωνίζεται. Πρέπει να τεθεί σε νέα βάση ενόψει των τελευταίων δημοσιονομικών και ασφαλιστικών εξελίξεων. Μια ευέλικτη ρύθμιση μπορεί και το δημόσιο να ωφελήσει και τα ασφαλιστικά ταμεία να ανασάνει και τον δημόσιο λειτουργό- ελεύθερο επαγγελματία να κρατήσει αλλά κάτω από μια νέα συμβατική σχέση δημοσίου δικαίου.